Generaal buiten dienst Tom Middendorp (60) was ruim vijf jaar Commandant der Strijdkrachten. Hij heeft heel wat militaire onderscheidingen en decoraties achter zijn naam staan en werd in 2018 benoemd tot adjudant van de Koning in buitengewone dienst. Op dit moment heeft hij de leiding over Operatie Fastlane, dat bouwt aan een sneltestlocaties voor corona. “Een megaklus, maar heel dankbaar werk.”
Wat betekent vitaliteit voor u?
Ik ben militair opgevoed en voor militairen is fysieke fitheid een soort basisvereiste om überhaupt goed je werk te kunnen doen. Niet alleen omdat je zwaar werk moet verrichten, maar ook omdat je dat langdurig moet kunnen volhouden onder alle omstandigheden. Hoe druk ik het ook heb, ik ruim altijd tijd in om aan mijn fitheid te werken. Zelfs toen ik als Commandant der Strijdkrachten meer dan honderd uur per week werkte, ging ik één of twee keer in de week sporten en deed ik iedere dag oefeningen om lenig te blijven en mijn basisfitheid te behouden. Het zorgt ervoor dat ik me sterker voel en daardoor kan ik mijn werk gewoon veel beter doen.
Hoe blijft u fysiek fit?
Toen ik jonger was deed ik veel aan fysiek zware sporten, zoals parcours militair en marathons lopen. Dat is in de loop van de tijd wel wat minder geworden en nu houd ik eigenlijk alleen nog mijn basisconditie bij. Ik ga veel wandelen met de hond, ik fiets en ik sla af en toe een balletje op de golfbaan. Daarnaast doe ik iedere ochtend een kwartiertje core-stabilityoefeningen: push-ups, sit-ups en plankoefeningen. Daarmee houd je het hele middendeel van je lichaam stevig. Ik doe veel bureauwerk en die zithouding is niet altijd even gezond, dus moet je lichaam dat wel kunnen opvangen. Met deze oefeningen voorkom je rugklachten. Ik ben gevoelig voor hernia’s, maar heb daar nu geen last meer van.
Ik let ook op mijn eetpatroon. Toen ik heel fysiek werk deed, moest ik altijd veel eten om energie op te wekken. Maar gaandeweg ben ik steeds meer zittend werk gaan doen en moest ik dat vele eten juist weer afleren. Als Commandant der Strijdkrachten had ik vaak etentjes, recepties en lunches. Voor je het weet groei je helemaal dicht, dus toen ben ik daar enorm op gaan letten. Ik at altijd maar een deel op van wat ik kreeg opgediend en liet vet en zoetigheid zoveel mogelijk staan. Ik nam nooit sausjes en desserts. Zo kon ik toch lekker eten, zonder dat ik meteen kilo’s aankwam. Ik kook zelden zelf en heb daar ook geen geduld voor. Ik zit vaak met mijn hoofd ergens anders en voor je het weet is alles verpieterd. Dat gaat bij mij niet goed. We eten thuis een aantal keer per week vegetarisch of veganistisch. Sowieso altijd groente en weinig vet. Af en toe zondigen mag best; we vinden het heerlijk om uit eten te gaan of een ‘pizza-night’ te hebben, maar dat blijven uitzonderingen.
Wat doet u om uw hoofd leeg te maken?
Het wandelen, fietsen en golfen zijn daarvoor ideaal voor mij. Ik vind het heerlijk om met iets totaal anders bezig te zijn. Daarna kom ik altijd mentaal opgekikkerd weer thuis. Je moet het werk wel kunnen loslaten, anders hou je het niet vol. Dat zijn we als militairen steeds meer gaan leren. Voorheen lag het accent op fysieke fitheid, maar in de missies waarbij je met heel complexe, frustrerende situaties wordt geconfronteerd, moet je ook mentaal fit zijn. Dat betekent dat je aandacht moet hebben voor de verwerking van alle emoties en frustraties die je opdoet. Dat kan door erover te praten met collega’s die jou begrijpen of door je hart te luchten bij mensen die je vertrouwt. Ik zie het vaak gebeuren dat mensen dingen opkroppen. Door de frustratie en onvrede die zich dan opbouwt, kunnen ze hun werk minder goed doen. Je komt in een negatieve spiraal terecht en daar moet je dus voor waken.
Wat ik heb geleerd, is het belang van reflectie. Ben ik nog wel goed bezig? En ik zorg er altijd voor dat ik mensen om me heen heb die mij een spiegel kunnen voorhouden. Die het durven te zeggen als ik tegen beperkingen aanloop die ik zelf niet zie. Niet altijd leuk om te horen, maar wel verhelderend.
Bij Defensie vond ik het fijn om te spiegelen met mensen uit de uitvoering, ongeacht rang of stand. Hoe komt het beleid dat ik uitstippel nu eigenlijk over? Leg ik het wel op de juiste manier uit? Verwacht ik niet te veel van mijn mensen? Hoe leg ik de lat op een haalbare hoogte? Zij hielpen mij het leidinggeven zo vorm te geven dat het veel meer draagvlak kreeg. Dat maakte mijn leven alleen maar gemakkelijker.
Ik zie het vaak fout gaan: als mensen hoger in een organisatie komen, zijn ze te trots om kritiek te incasseren. Hun ego wordt continu gestreeld, ze denken dat ze alles kunnen en willen dat ook laten zien. Maar op een gegeven moment gaan ze toch tegen hun eigen beperkingen aanlopen. Het is juist de kunst om binnen je beperkingen en mogelijkheden te blijven acteren en om jezelf te blijven ontwikkelen. Dat vereist wel dat je openstaat voor kritiek en daar ook gelegenheid toe geeft.
Welke invloed heeft corona?
Ik had werkzaamheden waarbij ik vaak internationaal op pad moest. Dat reizen is weggevallen en door het vele thuiswerken is de sociale interactie anders geworden. Die digitale meetings zijn toch wat zakelijker allemaal. Je kunt niet even persoonlijk iets met iemand doorpraten. Dat mis ik wel.
Maar aan de andere kant geeft het ook meer ruimte. Als je het digitale werken goed inricht, is het heel effectief en kun je meer uit je dag halen. En doordat ik minder reis, heb ik meer tijd om tussen het werken door een wandeling te maken of iets anders fysieks te doen. Ik realiseer me nu eigenlijk pas hoeveel tijd ik altijd kwijt was aan het reizen en het heen en weer lopen van meeting naar meeting. Het is allemaal efficiënter geworden, maar dat komt ook doordat het sociale deel is weggevallen.
Ik ben nu heel druk om samen met VNO-NCW vanuit het bedrijfsleven de testcapaciteit voor corona verder op te bouwen. Dat is echt een enorme klus en compleet nieuw voor me, dus ik leer iedere dag weer megaveel bij. Dat vind ik prachtig. Ik heb altijd voor werk gekozen waar ik met mijn hart achter sta, waarmee ik de maatschappij verder kan helpen. Dankbaar werk motiveert mij om door te gaan. Het geeft mij werkplezier.
Heeft u nog tips voor ondernemers?
Een belangrijke advies dat ik iedereen wil meegeven: volg gewoon je hart. Doe wat jij leuk vindt om te doen. Laat je vooral niet leiden door ambities of verwachtingen van anderen. En doe iets wat binnen jouw mogelijkheden ligt en probeer jezelf daarbinnen verder te ontwikkelen. Want als je de lat op een te grote hoogte legt, ga je jezelf keihard tegenkomen. Dat vereist wel dat je heel eerlijk tegenover jezelf moet zijn. Ik zie regelmatig dat mensen vooral met een soort carrièrebril naar de toekomst kijken. Ze willen steeds weer wat hoger op de ladder komen. Met als gevolg dat ze te veel hooi op hun vork nemen en er uiteindelijk aan onderdoor gaan.
Ik ben heel hoog gekomen binnen Defensie, maar het is nooit mijn doel geweest om Commandant der Strijdkrachten te worden. Dat gebeurde gewoon. En als ik dat niet was geworden, had ik daar ook vrede mee gehad. Het ging mij erom dat ik werk deed waar ik achter stond en waar ik plezier in had. Dat heb ik mijn hele leven kunnen doen. Ik gun dat iedereen.
